تفسیر تجربه گرایانه از علیت

تفسیر تجربه گرایانه از علیت، قایل است که نسبت علت و معلول فقط وقتی به دست آمدنی است که یک یا چند قانون  رویداد هایی را  که چنین نسبتی با هم دارند در خود بگنجانند. به تعبیر  دیگر، آن  ها را همچون موارد یا مصداق های عمل کرد قانون در بر گیرند. بدین سان ، در شرایط اولیه یا مرزی تبیین کننده به علت پدیده تبیین شونده اسنناد می شود  که معلول شرایط مرزی، بر وفق قانون مذکور در تبیین کننده اند.

بر طبق دیدگاه تجربه گرایانه، علیت عبارت از توالی قانون مند است. زیرا علاوه بر مصداق قانون های کلی بودن، هیچ وصف دیگری که از راه مشاهده قابلت تشخیص و مشترک میان همه توالی های علی و شاخص آن ها باشد وجود ندارد.وقتی توالی علی منفردی را- مثلا توپ بیلیاردی که به توپ دیگر اصابت می کندد و حرکت بعدی توپ دوم را بازبینی می کنیم، چیزی دیده نمی شود که در یک توالی صرفا تصادفی نیز وجود نداشته باشد، مانند توالی تصادفی دست کش های سبز پوشیدن دروازه بان فوتبال و به  نحو موفقیت آمیزی گل نخوردن او. تفاوت میان توالی توپ بیلیارد و توالی دست کش سبز دروازه بان فوتبال، در این است که اولی  مصداق از توالی ای به دفعات تکرار شده است و دومی مصداقی از این گونه توالی نیست. آخرین باری که دروزاه بان مذکور دست کش های سبزش را پوشید، نتوانست کاری نکند که گل نخورد(روزنبرگ، ۱۳۹۴، ص ۵۹)

روزنبرگ، الکس.(۱۳۹۴) درآمدی جدیدبه فسلفه علم. ترجمه علی حقی. نشر آسمان خیال.  

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *