جامعه اسلامی که در شبه جزیره اندلس پس از فتح آن سرزمین به وجود آمد از سه عنصر اصلی تشکیل شده بود: عرب، بربر و مولدین.
قبایل و عشایر عرب که در فتح اندلس شرکت داشتند و در شبه جزیره مستقر بودند از اغاز تحت تاثیر روحیه قبیلگی خود قرار داشتند و هرگز نتوانستند گریبان خود را از چنگال ان به در آورند. روحیه قبیلگی روحیه ای بود که 
در جامعه عامل اشاعه شقاق و رقابت بود و بارها سبب برافروخته شدن جنگ های داخلی گردید. جنگ هایی که از یک سو میان مضریان و یمنیان در بر می گرفت و از دیگر سو میان اهل بلد و شامیان. و دیدیم که در اواخر عصر والیان از این جنگ های داخلی بر سر اندلس چه گذشت و خواه و ناخواه موجب سست شدن بنیان فرمانروایی مسلمانان گردید. نیز مشاهده کردیم که چگونه عبدالرحمان الداخل بیشتر ایام حکومت خود را صرف مبارزه با شورش هایی که پی در پی سر بر می داشت نمود. عامل این شورش ها روسای قبایل بودند که هر یک می خواست قدرت محلی خود بر کرسی نشاند. بدین گونه هر چند ریاست در دست دولت اموی بود ولی قبایل عرب در اندلس تقسیمات خود را داشتند. اما عرب ها نسبت به ساکنان آندلس اکثریت نداشتند. بر عکس، عرب ها اقلیتی بودند که بیتشر غنایم جنگی را از آن خود کرده بودند یک حکومت اریستوکراسی عربی به وجود آورده بودند. عرب ها زمام فرمانروایی را در دست خود داشتند و بربزرگترین مناطق حاصلخیز چنگ انداخته بودند.
عنان، محمد عبدالله (۱۳۸۰) تاریخ دولت اسلامی در اندلس . ترجمه عبدالمحمد آیتی. جلد اول نشر کیهان. صص ۲۱۹-۲۲۰