شورش “ربض” در اواخر عهد حکم بن هشام

در اواخر عهد حکم در قرطبه شورشی عظیم برپا شد، چنان که نزدیک بود پایه های تخت قدرت او را متزلزل کند. مردم قرطبه بر ضد سرکشی و غرور و سخت کشی امیر خود برخاسته بودند. در میان مردم قرطبه بسیاری مولدین بودند که با قدرت حاکمه مخالف بودند. اینان به وضع و موقعیت خود آگاه بودند که چنان  از حقوق اجتماعی محروم اند. فقها نیز از سوی دیگر کمر مخالفت بسته بودند و در راس آنها کسانی چون طالوت  المعافری و غیر او مردم را تحریض به انقلاب می کردند و بر ضد حکم و دربارش بر می انگیختند. اینان حکم  را به ارتکاب معاصی و فرو رفتن در لهو و شراب متهم می کردند. میان امی رو مردم قرطبه(کوردوبا) با گذشت زمان وحشت و رمیدگی بیشتر می شد و چون حکم بر مواد غذایی مالیات های سنگین بست این رمیدگی بیشتر شد و مردم آشکارا به نکوهش امیر و خواص او پرداختند. شب ها در مساجد گرد می آمدند تا او را به نحوی ضربت زنند و مجروح سازند. این گستاخی به حدی رسید که روز ها در راه نیز به او تعرض می کردند و او را دایم الخمر ندا می دادند. روزی امیر به شکار می رفت، چون از میان “بازار ربض” می گذشت مردم بر ضد  او شعار دادند و با کف زدن مسخره اش کردند. دستور داد ده نفر را گرفتند و بر دار کردند…این عمل سبب شد که مردم به هیجان آیند…تا یک روز ناگهان آتش انقلاب زمانه کشید…

عنان، محمد عبدالله (۱۳۸۰) تاریخ دولت اسلامی در اندلس . ترجمه عبدالمحمد آیتی. نشر کیهان. جلد اول.  ص ۲۶۰