خصایص روحی و روانی لومپن ها نیز عمدتا تحت تاثیر شرایط سخت زندگی اجتماعی و اقتصادی آنها می باشد به عبارت بهتر هر چند که ممکن است برخی از آنها ذاتا بزه کار و ناسازگار باشند، اما مشکلات متعدد اجتماعی که در اکثر مواقع با آن مواجه اند، میزان ناسازگاری و بزه کاری را در آنها افزایش می دهد. در ذیل به پاره ای از این خصایص اشاراتی می شود:
-تشویش، اضطراب و میل شدید به انتقام، در مقابل هر کس و هر حادثه ای که پیش آید.
چرب زبانی، کرنش، ستایش بیش از اندازه در مقابل صاحبان قدرت، اربابان و ولینعمت های خود
– تغییر شغل مداوم وعدم تمایل به کار کردن
– شخصیت دایما مردد دایما در تزلزل و فاقد بینش معلوم و معین، حرکت در جهت باد
– ماجراجویی، غوغا گری، آشوب طلبی، بی انضباطی ، عدم اطاعت از رهبری، محافظه کاری و بی رحمی. به همین دلیل شرکت آنها در مبارزات و جریانات اساسی ، مثل سر و صدا، ویرانگر، وحشت اور و در عین حال ناگهانی و موقت است.
– گرایش به اقدام فردی: حتی در صورت تشکیل باند برای کارهایی چون دزدی ، جیب بری، گدایی، قاچاق فروشی، فاحشه گری و غیره، در عمل فردی همچنان موقعیت ممتاز خود را حفظ می کند. لومپن در قمار بازی ، عرق خوری، چاقوکشی، خال کوبی و انواع نمایشها، کوشش می کند که به طور فردی در جمع درخشیده و قدرت نمایی کند. لومپنی که در جریان مبارزه با حوادث زندگی، پیروز و کامیاب شود، به سمبل دیگر لومپن ها تبدیل می شود. منازعات آنها نیز اکثرا فردی است. احمد فتاح پور(جامعه شناس) در این زمینه معتقد است که وجود روحیه فردی و روستایی، یکی از خصایص مهم افراد این طبقه است. چون زندگی در آن سطح، جز سد جوع نیست، مساله مشارکت برای آنها مفهوم چندانی ندارد. و در نتیجه آن، خصیصه هم زیستی روحی جای خود را به تلاش زیاد فردی می دهد.
– تکیه صرف به نیروی بدنی و قدرت بازوی خود و وسایلی چون چاقو، زنجیره، پنجه بوکس، به علت روحیه فردی و نداشتن ارتباط با مردم و جامعه
– ذهن بسیار خالی و کوچ با مفاهیم بسیار ساده و ابتدایی، شعور و دانش اجتماعی بسیار کم و عقاید خرافی، بی سوادی، نا آشنایی با ماشین ، تکنیک ، وسایل نوین و پیچیده تولیدی، توانایی انجام فقط کارهای موقتی فوق العاده ساده، فقدان مناسبات اجتماعی و ارتباط منطقی با طبقات و نیروهای جامعه، از دیگر خصایص آنهاست. به همین دلیل با اشکار شدن نشانه های اولیه و آثار ضعف در جبهه خودی ، به راحتی به دشمن پیوسته و تسلیم می شوند.
– زاده محمدی، مجتبی. (۱۳۸۵). لومپن ها، در سیاست عصر پهلوی. نشر مرکز.صص۲۲-۲۴