درباره یک دانه…

زرد: دانه روییده است…آری حال دیگر این دانه روییده، و البته که آگاهی می درخشد دور و بر این جوانه…یعنی دانه ی ما قدری متین تر شده است. حرکات زندگی را یاد گرفته است. دیگر ساعت یاس و بی دانشی گذشته است. قدری نوید بهتر شدن را به ما می دهد. این روزهای تازه، دیگر ، حرکات روزگار را بهتر می شناسد. حامی خود است. و نیز از نشاط سرشار است. از خود بهتر دفاع می کند. حال و هوای این جوانه، نیاز است…نیاز دارد بخزد رو به آسمان. رشد و نموی بکند. نور می خواهد…آری نور… اما ذکر یک نکته هم ضروری است: ماجرای دل تنگ جوانه ادامه دارد.او همین چند روز پیش از صداقتی سپید به این مرحله رسید. با این حال، نشان زرد روزگار روی چهره اش چه خودنمایی می کند. من که جور دیگری نشانه ها را می فهمم. برای خودم همینطور تفسیر می کنم…می روم تا افق های نزدیک و دور که مثلا معنی حرکات یک جوانه چه شکلی می تواند پیدا کند. این طوری است که پیش بینی های جوانه در موردآینده با اشعه هایی که از افق نزدیک بر او می تابند جلا می یابند…حرکات او دقیق تر می شود. ضربات روزگار را طاقت می آورد. او از برج زمان، ابتدایی ترین مرحله را پیموده است. دیگر سپید ساده نیست. حال دیگر کارهای او از جنس شکوفایی است. امکانِ در آینده را می جوید. خوب می داند که تا افق نزدیک را می سنجد می بیند هنوز هم جای رشد دارد….

بنا به گفته هراکلیتوس، معارضه با لذت به مراتب از معارضه یا امیال قلبی مشکل تر است، بنابراین موضوع فضیلت مانند موضوع هنر امری صعب تر و مشکل تر است، زیرا هر چیز مشکل تر باشد، خیر آن هم بیشتر است. این هم دلیلی است بر این که لذات و آلام موضوع اساسی فضیلت و علم سیاست (فلسفه اخلاق) است، زیرا کسی که به خوبی مورد استعمال لذنت و الم را بداند، نیک مرد می شود و کسی که این را نداند، شریر و فاسد می گردد. (ارسطاطالیس، ۱۳۸۱،ص ۹۳)

از دیدگاه سوفسطاییان، طبیعت پایه ای است که تربیت باید بر آن بنا شود. فرایند تربیت  را گاه یادگرفتن  می خوانند گاه یاد دادن و گاه تمرین که سبب می شود آنچه  آموخته شده است طبیعت ثانوی شود. بدین ترتیب سوفسطاییان می کوشند تا میان دو موضع  متضاد کهن یعنی تربیت اشرافی و عقل گرایی آتشی برقرار کنند  و سنتزی به وجود اورند و اندیشه اشرافی قدیم را دایر بر این که سیرت  و احلاق نتیجه توارث است، نه حاصل آموزش و پرورش از میان بردارند. (سیف اللهی و عبدل آبادی، ۱۳۹۵)

شهروندی نیز ضمن اینکه دال بر وجود فلسفه ها و ایستارهای گوناگون بوده که مفهوم شهروندی را توصیف، تبیین، توجیه و تجویز نموده، دلالتهایی را نیز در امر تربیت شهروندی به همراه داشته است. ازآنجاکه مبانی فلسفی در کنار مبانی علمی یکی از عوامل مهم در مفهوم بندی عناصر تعلیم و تربیت بوده و هرگونه تغییری در این مبانی سبب تغییر در نظریات و چشم اندازهای تربیتی و در نتیجه تربیت شهروندی میشود و نیز از آن رو که یکی از الزامات اساسی در موفقیت تربیت شهروندی، وجود شفافیت لازم درباره مفهوم شهروندی و رویکردهای مربوط به آن و داشتن درک صحیحی از مبانی فلسفی هرکدام از این رویکردهاست. (خضری اقدم و همکاران، ۱۳۹۴)

از كاوش در آثار غزالي برميآيد كـه وي ماننـد صـاحبنظـران امـروز بـه تعريـف مستقلي از تعليم و تربيت نپرداخته است و گروه واژگاني كه به كار برده است بـيشتـر در كاربردهاي ديگر آن در معناي پرورش گيـاه و تغذيـه و پـرورش جـسمي و باليـدن كودك است. اما با اندكي تسامح و از راه تركيـب و تحليـل گفتـههـاي او و هـمچنـين بهرهگيري ازواژگان تعليم، تأديب، تهذيب، تزكيه ورياضت مي و توان كم بيش به تعريفـي از تربيت ازديدگاه وي دست يافت » : مربي بايد اخلاق بـد از آدمـي )متربـي( بـستاند و بدور اندازد و اخلاق نيكو ه ب جاي آن نهد و معناي تربيت اين است؛ همچون برزگـري كه غله را تربيت كند، هر گياهي كه با غله برآمده باشد از ميان غله براندازد و هـمچـون سنگي و كلوخي كه در ميان كشتزار باشد بيرون اندازد و از بيرون آب و سماد سـرگين آميخته به خاكستر( بدان آورد تا غله پرورده و نيكو برآيد . (بختیار نصرآبادی و همکاران، ۱۳۸۶)

منبع:

ارسطاطالیس.(۱۳۸۱) اخلاق نیکوماخس. ترجمه سید ابوالقاسم حسینی.  انتشارات دانشگاه تهران

حسنعلي بختيار نصرآبادي رضاعلي نوروزي محمد رحمانپور(۱۳۸۶) درآمدي بر تعليم و تربيت و مباني آن از ديدگاه غزاليتربيت اسلام. سال دوم شماره ۴

 خضری اقدم محمد ، سید مهدی سجادی، عباس منوچهری، علیرضا صادق زاده قمصری.(۱۳۹۴)تبیین اصول تربیت شهروندی مبتنی بر فلسفه هانا آرنتفصلنامه تعلیم و تربیت شماره ۴

سیف اللهی، فاطمه. عبدل آبادی، علی اکبر.(۱۳۹۵) نظریه اخلا شناسی ارسطو. سنتزی از  آموزه های افلاطون و پروتاگوراس. نقد و نظر، .فصلنامه علمی پژوهشی فلسفه و الهیات. مجلد ۲۱٫ شماره اول