پیشگامان دانمارکی و آلمانی
اولین نفر از پیشگامان که در مورد جنوب بلاد عرب کار کرده، مستشرق دانمارکی کریستن هافن می باشد، او در ۴ ژانویه سال ۱۷۶۱ سفر خود را برای پیمودن اراضی یمن و پژوهش در آن شروع کرد. او این پژوهش را به امر فردریک پنجم پادشاه دانمارک انجام داده و او الفتی نیز با پژوهشگر دانمارکگی دیگری در زمینه زبان شناسی شرقی داشت که فردریک فون هافن نام داشت و نیز پیتر فورسکال در علم زیست شناسی و کارستن نیبور، جغرافی دان و کارل کرامین که نقشه بردار بود و با وجود آن که این پژوهش به دلیل درگذشت رییس گروه و بقیه اعضا به غیر از نیبور، نتایج مهمی نداشت با این حال نشانه ای شد مهم، برای بقیه پژوهش های اروپایی بعدی در سرزمین یمن. کتاب سفرنامه ای که نیبور بعد از بازگشت خود در کپنهاک در سال ۱۷۷۲ با عنوان Discription de L’Arabie منتشر کرد، اولین کتاب علمی بود که در مورد یمن نوشته شده بود و نقوشی را که در مورد یمن به خط “مسند” نوشته شده بود درکتاب خود اورده بود. همچنین نقشه هایی در مورد مکان های مهمی یمنی که تا به آن زمان مجهول مانده بودند و این کتاب، پایه گذار قدم های اروپایی های پس از آن شد.
و نتایج مسافرت نیبور دانشمندان برای کوشش های اکتشافی تشجیع کرد و نزدیکی مواضعی که صرفا برمبنای نقشه ها بود، و در تابستان سال ۱۸۱۰ دانشمند آلمانی اولریخ ژسپار سیتزن با استفاده از راهنمایی هایی که نقوش که نیبپور به آنها در کتاب خود اشاره کرده بود در بلاد ظفار در جنوب صنعت تا ان جا که می توانست کار کرد تاپنج نقش را به دست آورد که اولین نقوش عربی به حساب می آمدند و این نقوش را به اروپا فرستاد تا انتشار یابند ولی سیتزن در داخل بلاد یمن به جاهای دشوار برای پژوهش نرفت و در مورد سرنوشت او اختلافاتی نیز وجود دارد.
پیشگامان انگلیسی
در سال ۱۸۳۶ هلتون و کروتندن دو انگلیسی پژوهشگر برای جست و جو در مورد نقوش حمیریه به یمن رفتند و کروتندن توانست پنج نقش را انتشار دهد در صنعا به آنها برخورد و آن ها را در منطقه حصن الغراب یافت. تاریخ این نقوش مطابق با 525 میلادی بود. در همان زمان ولستد، دیگر پژوهشگر انگلیسی، نیز در غرب صحرای میفعه، با آثار شهری در منطقه خصبه مواجه شد که امروزه با عنوان نقب الهجر نامیده می شود.
ترجمه از تاریخ العرب فی عصرالجاهلیه. عبدالعزیز سالم. انتشارات دارالنهضه العربیه. صص ۴۴-۴۵
عکس: کریستین نیبور