آشنایی با کلمات هنری (۴) : سقف های تاقی شکل

سقف های تاقی شکل(پوشش های منحنی): چفد، چفت، دور، قوس، تاق واژه هایی هستند که برای اندامی منحنی که یک درگاه را می پوشاند استفاده می شود. واژه ی قوس در دوره ی معاصر کاربرد داشته و اکنون نیز رواج دارد. تاق در اصل اندام سازه ای منحنی شکل است که برای پوشش فضا کاربرد داشته اما در گذشته برای اندامی که یک درگاه را می پوشانده نیز به کار می رفته است. از نظر غیاث الدین جمشید کاشانی، چفد جسمی است منحنی شکل برای پوشش درگاه که اندازه ی دهانه ی آن بیشتر از عمق آن باشد. یک چفد از تعداد زیادی اجزاء کوچک به نام قطاع یا ردیف های سنگی یا آجری تشکیل می شود. این اجزاء بر اساس شکل یک منحنی کنار هم قرار می گیرند. هرچند که اجرای چفد از پاکار یا نقطه آغاز روی دیوار یا جرز شروع می شود، اما در پایان، سازه ای داریم که وزن هر قطاع یا ردیف آجر از بالاترین نقطه آن یعنی تیزه به جزء پایین تر انتقال می یابد و این انتقال نیرو یک خط حرکت نیروی منحنی شکل (یا چندضلعی) را ایجاد می کند. مجموع نیروهای وارده، به پاکار و سپس به زمین انتقال می یابد. نیروی وارده یک نیروی مایل است که به دومؤلفه یافقی (یا رانشی) و عمودی تجزیه می شود.

اشرفی، علیرضا. نصرت، ساحل. (۲۰۱۵) پوشش های ایرانی، نگرش نیارشی به مهندسی معماری سنت. کنفرانس بین المللی تحقیق در علم و فن آوری کوالالامپور، مالزی.

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *