تحقیق عملی(Action Research)، رویکردی است که به طور عمومی استفاده می شود و وضعیت و شرایط در محیط های مربوط به بخش های مختلف علمی و اجرایی و صنعتی را بهبود می بخشد. (کشی و واترمن،  2010) در واقع، تحقیق عملی  اکتشافی است و فرایند تولید تصمیم می باشد که شامل پرسش ها، کنش ها و چالش ها می باشد.(برنز، ۲۰۱۱، ص ۱۸۹) اقدام پژوهي و يا اقـدام پژوهـي مـشاركتي، فراينـد مشاركت دوره اي است كه به منظور ايجاد تغيير در محـيط كاري به جمع آوري شواهد پرداخته و با مـشاركت افـرادي كه با مشكل مواجـه هـستند، راهحـلهـايي را بـراي حـل مشكل ارايه نموده، آنها را به كار بسته و مـورد ارزشـيابي قرار مي دهد. اقدام پژوهـي، روش مفيـدي بـراي تغييـرات سازماني و حرفهاي بوده و به طور فزايندهاي از اوايل دهـه ۱۹۶۰در محيط هاي حرفهاي و سازماني رواج يافتـه اسـت) ايــن روش بــا عنــاوين مختلفــي نظيــر پــژوهش عملكردي، پژوهش مشاركتي، پژوهش بر مبناي همكاري، پژوهش مشاركتجو، پژوهش در محيط عمل و آموختن در عمل نيز خوانده ميشود. همچنین از  نام های دیگر تحقیق عملی می توان به : تحقیق عملی مشارکتی، تحقیق جامعه گرا، جستار مشارکتی، یادگیری عملی اشاره نمود.  از آنجا كه اقدام پژوهي، پژوهشي همراه با مردم است نه براي مردم، به عنوان یک پارادايم جديد مطرح اسـت. در ايـن روش، شركت كنندگان، به عنوان مشاركت كننـدگان پژوهش محسوب می شوند و نمونـه پـژوهش همانند ساير پژوهشها نمی باشد. در اقـدام پژوهـي مـشاركتي مسؤوليت كار عملي، بين افراد شركت كننده تقسيم مـي شـود. همـــين امـــر ســـبب افـــزايش علاقمنـــدي افـــراد مشاركت كننده  به روش کار ميشود. لذا، در همـه مـواردي كـه افـراد بـا مشكل مواجه هستند و اقداماتي بـراي حـل مـشكلات لازم است، (پرخیده، ۱۳۹۰) راه های متفاوت زیادی نیز برای اجرای پژوهش عملی وجود دارد. بدیهی است که یک تحقیق عملی خوب،  ویژگی های پایه ای را برای همه چیز یک تحقیق خوب را با خود دارد. اما با این حال، خود تحقیق عملی، نیز ویژگی های خاص خود را دارد که آن را از بقیه روش های تحقیق متمایز می کند. تحقیق عملی با سایر روش های تحقیق در نکات زیر مشترک است:

1. دانش را پیش می برد.
2. شواهد لازم را برای پیشبرد این دانش فراهم می آورد.
3. فرایند را از طریق جستاری که دانش در آن ظهور می یابد، صریح می سازد.
4. دانش جدید را با دانش موجود به هم ربط می دهد. (آئور و فولاک،۲۰۰۲)

منابع:

Burns, D. (2007). “Systemic action research: A strategy for whole systems change.” Bristol, UK: Policy Press

Auer, Christoph and Follack, Manuela, (2002) “Using Action Research for Gaining Competitive Advantage out of the Internet’s Impact on Existing Business Models”. BLED 2002 Proceedings. 45