دورکيم اولين جامعه شناسي است که به بطور جدی سعي مي کند روشهای علوم طببيعي و به ویژه بهره گرفتن از تحليل ها و روش های آماری را در علوم اجتماعي به کار ببرد. مي توان گفت که وی اثبات گرایي کنت را به حد اعلای تجربه گرایي از ، علم گرایي مي رساند)تنهایي، ۱۳۷۴، ص ۱۳۰) دید دورکيم، کنت با وجود روش اثباتي اش، یک فيلسوف باقي مانده و با تطبيق جزمي )قانون مراحل سه گانه( خود به کل گستره تحول اجتماعي انسان ، کار خود را بيشتر به عنوان فرجام دانش جامعه شناسي تلقي کرد تا اینکه علمي جدید را آغاز کند .گیدنز ، ۱۳۶۳،ص ۳۱) دیگر کار دورکيم این است که سعي مي کند در تحليل هایش، عامل فلسفي، روانشناختي و تاریخي را کمتر دخالت دهد و بيشتر به مسائل جامعه شناسي به اصطلاح”عين گرایانه” دقت کند)تنهایي۱۳۷۴، ص ۱۳۰)
دورکیم در طول زندگی حرفه ای خود، نظر خود را در مورد ویژگی های دین تغییر داد. در “صورتهای ابتدایی” او ماهیت جبری عقاید را رها کرد و به تمایز میان مقدس و دنیوی پرداخت. این متن مطالعه ای “دست دوم” از مذهب بومیان استرالیایی است: دورکیم هرگز به استرالیا نرفت ولی مطالعات کسانی را که این قبایل را مستقیما بررسی کرده بودند، همواره با شواهد دیگری از مطالعات سرخپوستان آمریکایی، مورد استفاده قرار داد. او تصور می کرد که تمام جنبه های اساسی حیات دینی باید در ساده ترین صورت دینی قابل مشاهده باشد و ساده ترین صورت همان توتمیسم است، که در جامعه هایی یافت می شود که به “آغاز تکامل” بسیار نزدیک اند. توتمیسم در جامعه های “منقسم” نمایان می شود، به عبارت دیگر، جامعه هایی که بر اساس خویشاوندی اند و به کلان ها تقسیم می شوند. اعضای هر کلان بر این اعتقاد اند که با یکدیگر مرتبط اند ، ولی نه به علت وابستگی خونی معین بلکه به دلیل این واقعیت که آن ها همگی در نام یکسانی شریک اند- نام شیئی، توتم ، که اهمیت بسیار خاصی دارد، یعنی مقدس است. توتم در جامعه های استرالیایی غالبا ، اگر نه همیشه ، شیئی از جهان طبیعی است- حیوان، ماهی و یا در خت.(کرایب،۱۳۸۴، صص ۱۳۴-۱۳۵)
همچنین،دورکیم می گوید : ابتدایی ترین دین نظامی است که دارای دو ویژگی عمده باشد: یکی این که در جامعه ای پدید آمده باشد که از حیث تشکیلات و سازمان، ساده ترین جامعه ی ممکن باشد. و دیگر این که بتوان آن را بدون وامگیری هیچ جزیی از دین قبلی یا دیگر دین های موجود تبیین نمود.(همتی، ۱۳۷۷)
منابع
تنهایي، ا(۱۳۹۲). درآمدي بر مكاتب و نظريه هاي جامعه شناسي، نشر مرندیز.
گيدنز،آنتونی ( ۱۳۶۳) دوركيم، ترجمه یوسف اباذری،- شرکت سهامي انتشارات خوارزمي.
همتی، همایون.(۱۳۷۷). دورکیم و کتاب شکل های ابتدایی زندگی دینی. کتاب ماه دین. شهریور ۱۳۷۷ شماره ۱۱
همچنین مراجعه کنید به :
هرسیج حسین. محموداوغلی، رضا(۱۳۹۲) بررسی روش شناسی امیل دورکیم از منظر پیتر وینچ در مطالعه پدیده های اجتماعی. نشریه دانش سیاسی و بین المللی سال دوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲
کرایب، یان.(۱۳۸۴).نظریه اجتماعی کلاسیک. مقدمه ای بر اندیشه ی مارکس،وبر، دورکهیم، زیمل. ترجمه شهناز مسمی پرست.