کانت و نظام اخلاقی کهن

تمام نظام های اخلاقی کهن بر این پرسش بنا شده است که خیر اعلا(summon bono) چیست به نحوی که همه به طور یکسان متکی بر این سوالند و اختلاف آنها همه در جوابی است که به این سوال داده اند. من این خیر اعلا را آرمان می نامم و آن عالیترین معیاری است که انسان می تواند با آن اشیا را بسنجد و تعیین کند. انسان باید در هر امری ابتدا نمونه ای را تصور کند تا بتواند مطابق آن در مورد امور دیگر قضاوت کند. خیر اعلا{در عمل} به زحمت ممکن می شود، و فقط یک آرمان است یعنی نمونه  یا مثال یا اسوه تمام تصورات ما از خیر.

خیر اعلا در کجاست؟ خیر اعلای مخلوق عبارت است از کامل ترین جهان آن جهانی است که متعلق است به سعادت موجودات عاقل و چنین موجوداتی مستحق چنین سعادتی هستند.

قدما دریاتند که سعادت  صرفا نمی تواند یگانه خیر باشد زیرا اگر تمام انسان ها، بدون تمییز ظالم از عادل بخواهند به این سعادت دست یابیند، سعادت حاصل می شود اما بدون استحقاق  و شایستگی و بنابراین بدون تحقق خیر اعلا.

کانت، امانوئل.(۱۳۸۴). درس های فلسفه اخلاق. ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی. انتشارات نقش و نگار. ص ۲۱