نیچه: معرفت تاریخی

هر کس می تواند به چنین نتیجه ای برسد:  معرفت تاریخی یک فرد و قوه درک او ممکن است بسیار محدود باشد،  در هر قضاوتی که می کند ممکن است نقشی از بی عدالتی وجود داشته باشد. در مورد هر تجربه ای او به غلط بیندازد که اولین کسی بوده که آن تجربه را از سرگذارنده و علی رغم تمام این بی عدالتی  ها و تمام این خطاها با سرخوشی و سلامت دائم به سر برد، آن چه خوشی ای. در حالی که درست در کنار او فردی با عدالت بیشتر و دانش افزون تر  به علت آن که دیدگاه های افق او بی امان تغییر می یابد و عوض می شود، تباه می گردد و تار و پود  وجود او از هم می گسلد زیرا  او نمی تواند خود را از شبکه بسیار ظریف پای بندی به حقیقت و عدالتش رها سازد تا آن که در امیال و تمنیات خام مستغرق شود. به هر حال ما دریافته ایم که حیوان که کاملا موجودی غیر تاریخی  است و با افق دیدی به کوچکی یک نقطه زندگی می نماید. با این وصف، از نوعی خوشبختی برخوردار است یا دست کم بی ملال و سالوس به سر می برد.

نیچه فردریش.(۱۳۸۵). سودمندی و ناسودمندی تاریخ برای زندگی. ترجمه عباس کاشف، ابو تراب سهراب.. نشر فرزان روز. چاپ سوم. ص ۱۹